„Program świadomej donacji zwłok”. Nowatorska inicjatywa w Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Sączu

Edukacja na żywym materiale – fundament medycznego kształcenia

Program donacji zwłok ma na celu zapewnienie studentom kierunków medycznych, takich jak: medycyna, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne czy fizjoterapia, bezpośredni kontakt z ludzkim ciałem. Zajęcia w prosektorium, które odbywają się na preparatach anatomicznych, stanowią kluczowy element programu nauczania. Dzięki nim studenci mają szansę dogłębnie poznać budowę ludzkiego ciała, co jest nieocenione w ich późniejszej pracy zawodowej.

Zakład Anatomii, który został otwarty w Nowym Sączu pod koniec września 2024 roku, jest przestrzenią, w której realizowane są te zajęcia. Jak mówi łacińska maksyma: „Hic mortui docent vivos” – tu umarli uczą żywych. Ta refleksja nadaje zajęciom w prosektorium głębszy sens, skłaniając studentów do zadumy nad ulotnością życia i godnością człowieka, którego ciało staje się częścią edukacji. Zajęcia te wymagają od młodych adeptów sztuki medycznej szczególnej wrażliwości i szacunku wobec ciała ludzkiego.

Odpowiedzialność i szacunek – nie tylko nauka

Dr Urszula Cisoń-Apanasewicz, Prodziekan Wydziału Lekarskiego i Nauk o Zdrowiu, podkreśla, że kontakt ze zwłokami nie tylko pozwala studentom na rozwój ich umiejętności praktycznych, ale także stawia przed nimi wyzwania o charakterze etycznym. Praca z ciałem zmarłego to również lekcja empatii i zrozumienia dla kondycji ludzkiej, co jest nieocenione w przyszłej pracy medycznej.

Kiedy donator przekazuje swoje ciało na cele dydaktyczne, staje się „nauczycielem” dla przyszłych lekarzy, pielęgniarek czy ratowników medycznych. W ten sposób ofiarodawcy mają realny wpływ na przyszłość medycyny i rozwój opieki zdrowotnej, ponieważ ich dar umożliwia kształcenie nowych pokoleń specjalistów.

Jak dołączyć do programu?

Aby zostać donatorem, osoba pełnoletnia, zameldowana na terytorium Polski, musi wyrazić chęć przekazania swojego ciała na cele naukowe, składając odpowiedni akt w Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Sączu. Proces ten wymaga poświadczenia notarialnego, co wiąże się z minimalnym kosztem. Ważnym elementem jest również informowanie bliskich o takiej decyzji, aby przygotowali się na tę sytuację i zaakceptowali wybór donatora.

Co istotne, donacja jest całkowicie dobrowolna i nieodpłatna, a dla rodziny osoby zmarłej może stanowić ulgę finansową w kwestiach związanych z organizacją pogrzebu. Uczelnia oferuje również bezpłatny pochówek, który odbywa się zgodnie z wolą donatora. Ceremonia pogrzebowa jest uroczysta, a w jej przebiegu uczestniczą zarówno przedstawiciele uczelni, jak i osoby wskazane przez ofiarodawcę.

Co dzieje się z ciałem po śmierci?

Po śmierci donatora, jego ciało trafia do prosektorium, gdzie przechodzi proces konserwacji i przygotowania do dalszych zajęć dydaktycznych. To właśnie na takich preparatach pracują studenci, rozwijając swoje umiejętności w zakresie anatomii. Ciało zmarłego staje się materiałem, który pomaga młodym ludziom w nauce, ale także w głębszym zrozumieniu roli, jaką pełnią w społeczeństwie jako przyszli medycy.

Po zakończeniu sekcji zwłok, odpowiedzialność za pochówek spoczywa na uczelni. Dzięki temu, uczelnia zapewnia godny pogrzeb, który uwzględnia zarówno wolę donatora, jak i rodzinę zmarłego. Donator może również wskazać miejsce spoczynku, na przykład rodzinny grobowiec, bądź skorzystać z grobowca uczelnianego, który znajduje się na cmentarzu komunalnym „Gołąbkowice” w Nowym Sączu.

Wartość donacji – dar dla przyszłych pokoleń

„Program świadomej donacji zwłok” to nie tylko inicjatywa edukacyjna, ale także piękny gest solidarności i altruizmu. Ofiarodawcy, którzy decydują się na taki krok, przyczyniają się do rozwoju opieki zdrowotnej, wspierają naukę i badania medyczne, a także zmniejszają obciążenie finansowe swoich bliskich. Ich decyzja to prawdziwy dar dla przyszłych pokoleń medyków, który pomoże w lepszym przygotowaniu ich do pracy w zawodach związanych z ochroną zdrowia i ratowaniem życia.

Inicjatywa ta jest przykładem nowoczesnego podejścia do edukacji medycznej, w której teoria spotyka się z praktyką, a szacunek dla życia, nawet po jego zakończeniu, jest podstawą do budowania lepszej przyszłości medycyny.