Palimpsest Ziemi Limanowskiej. Podróż przez historię regionu
11 kwietnia 2025 roku w Dworze Marsów odbędzie się konferencja naukowa pt. Palimpsest Ziemi Limanowskiej, organizowana przez Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej. To wyjątkowe wydarzenie stanowi doskonałą okazję, by zgłębić bogatą historię i kulturę Ziemi Limanowskiej, której dzieje, choć pełne wstrząsów, wciąż odciskają swoje ślady na współczesnym krajobrazie tej części Małopolski.

Początek Konferencji – Wstęp do refleksji nad przeszłością regionu
Konferencję otworzą mgr Magdalena Urbaniec, Dyrektor Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej, oraz dr hab. Urszula Kicińska, prof. UKEN, przedstawicielka Katedry Historii Nowożytnej Instytutu Historii i Archiwistyki UKEN. Ich słowa powitalne zainaugurują bogaty program obrad, w trakcie których historycy, archeolodzy i specjaliści z różnych dziedzin podzielą się najnowszymi badaniami dotyczącymi Ziemi Limanowskiej.
Pradzieje i początki osadnictwa – Pierwsza część panelu
Pierwszy panel konferencji rozpocznie się od wykładu dr. hab. Jacka Górskiego z Muzeum Archeologicznego w Krakowie, który przybliży pradzieje Ziemi Limanowskiej. Następnie, prof. dr hab. Jerzy Rajman z UKEN omówi początki osadnictwa na tym terenie, koncentrując się na miejscowościach Łososina, Stara Wieś oraz Limanowa, szczególnie w kontekście relacji kościelnych w XIV i XV wieku.
W kolejnych wystąpieniach, dr Dorota Żurek z UKEN zaprezentuje historię sporu Limanowej z Łososiną Górną w XVI wieku, a dr hab. Bogusław Krasnowolski z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie opowie o nowożytnych miastach założonych przez rodzinę Jordanów w Ziemi Krakowskiej, w tym Zakliczynie, Jordanowie i Limanowej. Dr hab. Zenon Piech, prof. UJ, przybliży temat pieczęci i herbu Limanowej, symboli, które stanowią świadectwo tożsamości lokalnej.
Religia i sztuka w Ziemi Limanowskiej – Kontynuacja badania dziedzictwa
Po przerwie kawowej rozpocznie się drugi panel, który skupi się na tematach związanych z duchowością, sztuką i demografią regionu. Dr Mirosław Płonka z UKEN zaprezentuje wykład o duszpasterzach, patronach i parafianach, analizując historię parafii Łososina Górna w XVI-XVIII wieku. Dr Anna Forczek-Sajdak z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie przedstawi najnowsze ustalenia na temat malarskich wystrojów wnętrz kościołów Ziemi Limanowskiej, które stanowią ważny element lokalnej tożsamości artystycznej.
Dominika Tokarz z Uniwersytetu Jagiellońskiego w swoim wystąpieniu zgłębi temat "Palimpsestu", omawiając transformacje mitu staropolskiej wsi w literackich reprezentacjach ziemi limanowskiej w twórczości Władysława Orkana. Z kolei dr Marek Liszka z Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach przybliży historię emigracji z Limanowej do USA na przełomie XIX i XX wieku, ukazując, jak zmiany społeczne i polityczne wpływały na życie mieszkańców regionu.
Historia XX wieku – Od II wojny światowej do współczesności
W trzecim panelu konferencji pojawią się tematy związane z historią XX wieku. Dr hab. Hubert Chudzio, prof. UKEN, opowie o niezwykłych losach Józefa Kowalczyka z Lubomierza, radiotelegrafisty spod Monte Cassino, którego historia stanowi przykład heroicznych losów polskiego żołnierza. Dr Adrian Cieślik z Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów przedstawi dzieje wsi Dobra, posiłkując się tekstami Antoniego Schneidra, natomiast dr Dawid Golik z Uniwersytetu Jagiellońskiego omówi okupacyjną Limanowszczyznę w świetle orzeczeń Obwodowej Komisji Sądzącej Kierownictwa Walki Podziemnej.
Dr hab. Józef Brynkus z UKEN natomiast skupi się na pamięci o bitwie limanowskiej, analizując jej obraz w edukacji historycznej, historiografii oraz popularyzacji. Na zakończenie konferencji mgr Joanna Sowa zaprezentuje projekt gry miejskiej, która pomoże współczesnym mieszkańcom Limanowej lepiej zrozumieć historię swojego miasta i regionu.
Podsumowanie – Wartość naukowej refleksji nad historią Ziemi Limanowskiej
Konferencja Palimpsest Ziemi Limanowskiej to doskonała okazja, by wnikliwie przyjrzeć się historii regionu, który choć niewielki, skrywa w sobie ogromne bogactwo wydarzeń, postaci i tradycji. Dzięki pracy naukowców, którzy badają przeszłość, możliwe jest odczytanie kolejnych warstw tej historii, które wciąż wpływają na tożsamość współczesnej Limanowszczyzny. Wydarzenie to stanowi również ważny punkt na mapie naukowych spotkań, które pozwala nie tylko na odkrywanie przeszłości, ale i na jej przekładanie na współczesne problemy społeczne i kulturowe.
Źródło: Fot. Powiat Limanowski
Komentarze