Wystawa etnograficzna w sądeckim skansenie

Wystawa zrealizowana przez Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów – oddział Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. R. Reinfussa w Szymbarku w ramach projektu „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”.

Na wystawie zaprezentowano archiwalne i współczesne fotografie rzemieślników przy pracy oraz obiekty przemysłu wiejskiego z terenu Pogórza i Łemkowszczyzny. Fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów i Muzeum Regionalnego w Jaśle.

Dawniej podstawowym zajęciem ludności wiejskiej na Pogórzu i Łemkowszczyźnie było rolnictwo i hodowla. Natomiast typowym zajęciem pozarolniczym było różnego rodzaju rzemiosło oraz rękodzieło. Prace wykonywano zarówno w ramach gospodarstwa domowego (był to prosty wyrób mebli, sprzętu domowego, obróbka przędziwa), w odpowiednio wyposażonych warsztatach (kuźnie, olejarnie, pracownie gancarskie) oraz w obiektach przemysłu wiejskiego (wiatraki, młyny wodne, folusze, tartaki).

Rzemiosło wiejskie Pogórzan reprezentowali głównie kowale, bednarze, kołodzieje, cieśle, garncarze, stolarze. Było to zajęcie intratne, zawód ten wykonywali najczęściej tzw. małorolni chłopi oraz mężczyźni z wielodzietnych rodzin kmiecych. Biedniejsi mieszkańcy wsi zajmowali się szyciem ubrań, hafciarstwem, koronczarstwem, wyrobem butów.

Zajęcia pozarolnicze ludności łemkowskiej bazowały przede wszystkim na lokalnych surowcach naturalnych, w związku z czym powszechna była produkcja wyrobów drewnianych, kamiennych oraz dziegciu i mazi. Używano prostych, archaicznych narzędzi przerabiając surowiec najczęściej własny lub tanio zakupiony w najbliższej okolicy.

Od wielu lat dawne zajęcia i rzemiosła zanikają, ale wciąż jeszcze są osoby, które je pamiętają i kontynuują. Pokazy i warsztaty tradycyjnych rzemiosł i rękodzieła można zobaczyć w regionalnych skansenach.

Wystawa czynna od 7 listopada 2021 do 22 maja 2022 r.

Źródło: Muzeum Okręgowe NS